Αγχώδης διαταραχή: Aλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα μετά από θεραπεία εικονικής πραγματικότητας

Σε ένα πείραμα που δημοσιεύθηκε στο JMIR Mental Health, τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές παρουσίασαν μείωση των συμπτωμάτων , ύστερα από μια θεραπεία έκθεσης με βάση την εικονική πραγματικότητα. Επιπλέον, αυτή η μείωση των συμπτωμάτων συσχετίστηκε με αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα, όταν οι συμμετέχοντες έκριναν κατά πόσον οι θετικές λέξεις είχαν σχέση με τον εαυτό τους.

Τα άτομα με διαταραχή κοινωνικού άγχους (SAD) βιώνουν έναν έντονο φόβο αρνητικής αξιολόγησης κατά τη διάρκεια κοινωνικών καταστάσεων που παρεμβαίνει σημαντικά στην ποιότητα ζωής τους. Κατά τη διερεύνηση πιθανών θεραπειών για τη διαταραχή, οι μελετητές ψυχολογίας έχουν επισημάνει τη θεραπεία εικονικής πραγματικότητας (VR) ως αποτελεσματική παρέμβαση για τη διδασκαλία δεξιοτήτων αντιμετώπισης σε άτομα με SAD.

Μια ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής τον Ji-Won Hur, επινόησε μια μελέτη για να διερευνήσει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας VR στη στόχευση μιας συγκεκριμένης πτυχής της διαταραχής, η οποία αποτελεί το κλειδί για την ανάπτυξη και τη διατήρηση της διαταραχής. Η αυτοαναφορική επεξεργασία – η οποία αναφέρεται στην επεξεργασία πληροφοριών που σχετίζονται με τον εαυτό μας – φαίνεται να ενισχύει την προκατάληψημεταξύ των ατόμων με κοινωνικό άγχος. Με τη βοήθεια της νευροαπεικόνισης, οι ερευνητές εξέτασαν κατά πόσον η θεραπεία VR θα επηρέαζε τις περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την αυτοαναφορική επεξεργασία.

Αρχικά, ένα δείγμα 25 ατόμων με διάγνωση SAD και 22 υγιή άτομα συμμετείχαν σε μια αρχική αξιολόγηση. Όλοι οι συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν μια εργασία αυτοαναφορικής επεξεργασίας, ενώ υποβλήθηκαν σε λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (fMRI). Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, τα άτομα παρουσίασαν μια σειρά από λέξεις που ήταν είτε ουδέτερες, είτε θετικές, είτε αρνητικές και κλήθηκαν να επιλέξουν αν κάθε λέξη ήταν σχετική με αυτούς, κάπως σχετική με αυτούς ή καθόλου σχετική με αυτούς.

Στη συνέχεια, 21 από τους συμμετέχοντες με SAD έλαβαν μέρος σε έξι συνεδρίες VR σε διάφορες επισκέψεις στο εργαστήριο. Οι καταστάσεις VR διέφεραν ως προς τη δυσκολία, αλλά κάθε μία απεικόνιζε ένα σενάριο κοινωνικού άγχους, όπου οι συμμετέχοντες έπρεπε να συστηθούν σε ξένους. Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, οι συμμετέχοντες με SAD υποβλήθηκαν σε άλλη μια μαγνητική τομογραφία fMRI, ενώ συμμετείχαν και πάλι σε μια εργασία αυτοαναφορικής επεξεργασίας.

Η επίδραση της θεραπείας μέσω εικονικής πραγματικότητας

Όταν οι ερευνητές ανέλυσαν τα βασικά δεδομένα, διαπίστωσαν ότι τα άτομα με SAD παρουσίασαν αυξημένη ενεργοποίηση σε ορισμένα μέρη του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της εργασίας αυτοαναφορικής επεξεργασίας σε σύγκριση με τα υγιή άτομα.

Μετά τη θεραπεία VR, οι συμμετέχοντες με SAD παρουσίασαν αυξημένη δραστηριότητα σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων των μετωπιαίων, κροταφικών και ινιακών λοβών. Επιπλέον, παρουσίασαν ισχυρή μείωση τηςπίδρασης των αρνητικών λέξεων και χαμηλότερες βαθμολογίες στην κλίμακα κοινωνικής φοβίας (SPS). .

Επιπλέον, όσο περισσότερο οι συμμετέχοντες εμφάνιζαν αλλαγές στη δραστηριότητα στη γλωσσική εκφορά κατά τη διάρκεια της θετικής επεξεργασίας λέξεων, τόσο μειωνόταν το άγχος μετά τη θεραπεία VR. Ο Hur και οι συνεργάτες του σημειώνουν ότι, σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες, η γλωσσική εκφορά μπορεί να εμπλέκεται στην αυτοαναφορική επεξεργασία.

Οι συμμετέχοντες παρουσίασαν επίσης αυξημένη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην επεξεργασία αυτοβιογραφικών αναμνήσεων, στην κατασκευή της εικόνας του εαυτού και στην ενσωμάτωση των αισθητηριακών πληροφοριών.

Δεδομένου ότι η ομάδα ελέγχου δεν συμμετείχε στις συνεδρίες VR, δεν είναι βέβαιο αν οι νευρικές αλλαγές που παρατηρήθηκαν στους ασθενείς με SAD προκλήθηκαν άμεσα από τη θεραπευτική αγωγή. Ωστόσο, οι ερευνητές της μελέτης τονίζουν ότι, οι συμμετέχοντες με SAD παρουσίασαν σημαντικές αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της αυτοαναφορικής επεξεργασίας μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.