Αντιψυχωσικά: Πώς συνδέονται με τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού

Νέα έρευνα παραθέτει αποδείξεις ότι τα αντιψυχωσικά που αυξάνουν τα επίπεδα προλακτίνης συνδέονται με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού.

Ο σχετικός κίνδυνος για καρκίνο του μαστού ήταν 62% υψηλότερος στις γυναίκες που έπαιρναν αντιψυχωσικά φάρμακα κατηγορίας 1 που συνδέονται με υψηλά επίπεδα προλακτίνης. Σε αυτά περιλαμβάνονται η αλοπεριδόλη (Haldol), η παλιπεριδόνη (Invega) και η ρισπεριδόνη (Risperdal). Επιπλέον, ο κίνδυνος ήταν 54% υψηλότερος σε όσους έπαιρναν αντιψυχωσικά της κατηγορίας 2 που έχουν μεσαίου εύρους επιδράσεις στην προλακτίνη. Σε αυτά περιλαμβάνονται η ιλοπεριδόνη (Fanapt), η λουρασιδόνη (Latuda) και η ολανζαπίνη (Zyprexa).

Αντίθετα, τα αντιψυχωσικά της κατηγορίας 3, τα οποία έχουν μικρότερη επίδραση στα επίπεδα προλακτίνης, δεν συσχετίστηκαν με καμία αύξηση του κινδύνου καρκίνου του μαστού. Αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνουν την αριπιπραζόλη (Abilify), την ασενναπίνη (Saphris), τη βρεξιπιπραζόλη (Rexulti), την καριπραζίνη (Vraylar), την κλοζαπίνη (πολλαπλές μάρκες), την κουετιαπίνη (Seroquel) και τη ζιπρασιδόνη (Geodon).

Ενώ ο “απόλυτος” κίνδυνος καρκίνου του μαστού για τα φάρμακα αυτά δεν είναι σαφής, “μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι τα υψηλά επίπεδα της κυκλοφορούσας προλακτίνης σχετίζονται με τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Αυτό ακολουθεί τα όσα είναι ήδη γνωστά για την προλακτίνη από προηγούμενες μελέτες, ιδίως τις μελέτες για την υγεία των νοσηλευτών”, δήλωσε στο Medscape Medical News ο Tahir Rahman, MD, αναπληρωτής καθηγητής ψυχιατρικής, Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, στο Σεντ Λούις του Μιζούρι.

“Δεν θέλουμε να θορυβήσουμε τους ασθενείς που λαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα για απειλητικά για τη ζωή προβλήματα ψυχικής υγείας, αλλά πιστεύουμε επίσης ότι ήρθε η ώρα οι γιατροί να παρακολουθούν τα επίπεδα της προλακτίνης και να παρακολουθούν σε εγρήγορση τους ασθενείς τους που υποβάλλονται σε θεραπεία με αντιψυχωσικά”, πρόσθεσε ο Rahman σε δελτίο τύπου.

Χρησιμοποιώντας δεδομένα διοικητικών απαιτήσεων, οι ερευνητές αξιολόγησαν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού σε γυναίκες ηλικίας 18-64 ετών που εκτέθηκαν σε αντιψυχωσικά φάρμακα σε σύγκριση με αντισπασμωδικά ή/και λίθιο. Εντόπισαν 914 περιπτώσεις διηθητικού καρκίνου του μαστού μεταξύ 540.737 γυναικών.

Περίπου το 52% του πληθυσμού της μελέτης εκτέλεσε τουλάχιστον μία συνταγή για αντιψυχωσικό παράγοντα κατηγορίας 3, ενώ το 15% εκτέλεσε τουλάχιστον μία συνταγή για παράγοντα κατηγορίας 1. Το 49% των γυναικών εκτέλεσε τουλάχιστον μία συνταγή για αντισπασμωδικό φάρμακο κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης.

Η έκθεση σε όλα τα αντιψυχωσικά συσχετίστηκε ανεξάρτητα με 35% αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού (προσαρμοσμένη αναλογία κινδύνου [aHR], 1,35; 95% CI, 1,14 – 1,61), διαπίστωσε η ομάδα μελέτης.

Σε σύγκριση με τα αντισπασμωδικά ή το λίθιο, ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού ήταν σημαντικά αυξημένος για τα αντιψυχωσικά με υψηλή προλακτίνη (κατηγορία 1) (προσαρμοσμένη αναλογία κινδύνου, 1,62; 95% CI, 1,30 – 2,03) και για τα φάρμακα με μέση προλακτίνη (κατηγορία 2) (aHR 1,54; 95% CI, 1,19 – 1,99), χωρίς αυξημένο κίνδυνο για τα αντιψυχωσικά της κατηγορίας 3.

“Η έρευνά μας παρουσιάζει προφανώς ενδιαφέρον για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού σε ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία με αντιψυχωσικά. Ο έλεγχος των επιπέδων προλακτίνης στο αίμα είναι φθηνός και εύκολος” και ένα υψηλό επίπεδο είναι “αρκετά απλό να μετριάσει”, δήλωσε ο Rahman.

Ο Christoph Correll, MD, καθηγητής ψυχιατρικής και μοριακής ιατρικής, Zucker School of Medicine at Hofstra/Northwell, Hempstead, Νέα Υόρκη, δήλωσε: “Η πιθανή αύξηση του κινδύνου καρκίνου του μαστού ανάλογα με τη δόση και το χρόνο θεραπείας με αντιψυχωσικά φάρμακα με διαφορετικού βαθμού ιδιότητες αύξησης της προλακτίνης έχει αποτελέσει θέμα έρευνας και θέμα συζήτησης”.

Αυτή η νέα μελέτη “προσθέτει ένα ακόμη σημείο δεδομένων που δείχνει ότι τα αντιψυχωσικά που συνδέονται κατά μέσο όρο με υψηλότερη επίδραση αύξησης της προλακτίνης σε σχέση με άλλα αντιψυχωσικά μπορεί να αυξάνουν σε κάποιο βαθμό τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού στις γυναίκες”, δήλωσε ο Correll, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

“Παρ’ όλα αυτά, δεδομένης της διαθεσιμότητας πολλών διαφορετικών αντιψυχωσικών με διαφορετικό βαθμό δυναμικού αύξησης της προλακτίνης, στις γυναίκες που χρειάζονται αντιψυχωσική αγωγή, τα αντιψυχωσικά που αυξάνουν λιγότερο την προλακτίνη μπορεί να είναι προτιμότερα”, δήλωσε ο Correll.

“Στις γυναίκες που λαμβάνουν αντιψυχωσικά που αυξάνουν την προλακτίνη για μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη θεραπεία συντήρησης, τα επίπεδα της προλακτίνης θα πρέπει να παρακολουθούνται”, πρόσθεσε.

Όταν ανιχνεύεται αυξημένο επίπεδο προλακτίνης, αυτό θα πρέπει να αντιμετωπίζεται “είτε μέσω μείωσης της δόσης, είτε μέσω αλλαγής σε ένα εναλλακτικό αντιψυχωσικό που δεν αυξάνει σημαντικά τα επίπεδα προλακτίνης, είτε μέσω της προσθήκης ενός μερικού ή πλήρους αγωνιστή D2, όταν το αντιψυχωσικό που αυξάνει την προλακτίνη πρέπει να συνεχιστεί με βάση την εξατομικευμένη αξιολόγηση του κινδύνου”, συμβούλευσε ο Correll.