Διαβήτης και αρτηριακή πίεση: Ποιες είναι οι επιπλοκές που προκαλούν στον εγκέφαλο

Η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο διαβήτης επιφέρουν αλλαγές στον εγκέφαλο που επηρεάζουν τη σκέψη και τη μνήμη, σύμφωνα με έρευνες.

Οι γιατροί εξέτασαν εγκεφαλικές σαρώσεις και ιατρικά δεδομένα από 22.000 εθελοντές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα UK Biobank και διαπίστωσαν σημαντικές δομικές αλλαγές στη φαιά και λευκή ουσία μεταξύ των ατόμων με διαβήτη και υψηλή αρτηριακή πίεση.

Τα ίδια άτομα έτειναν να έχουν χειρότερη επίδοση σε γνωστικά τεστ που μετρούσαν την ταχύτητα σκέψης και τη βραχυπρόθεσμη μνήμη τους, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα ότι οι ιατρικές παθήσεις οδηγούσαν στη νοητική παρακμή.

Είναι αξιοσημείωτο ότι τα ευρήματα δείχνουν ότι είναι δυνατόν να ανιχνευθεί η αρνητική επίδραση των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως η αυξημένη αρτηριακή πίεση και ο διαβήτης, στη γνωστική λειτουργία και τη δομή του εγκεφάλου σε κατά τα άλλα υγιή άτομα. Το σημαντικότερο συμπέρασμα είναι ότι αυτοί οι παράγοντες κινδύνου δεν επηρεάζουν μόνο αυτό που συμβαίνει αργότερα στη ζωή – τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας – αλλά επηρεάζουν επίσης τον εγκέφαλο και τα τρέχοντα επίπεδα γνωστικής λειτουργίας στη μέση ηλικία.

Masud Husain, Καθηγητής Νευρολογίας και Γνωστικής Νευροεπιστήμης στο Τμήμα Κλινικών Νευροεπιστημών Nuffield του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι για τα άτομα που έλαβαν θεραπεία, η συστολική αρτηριακή πίεση άνω των 140 χιλιοστών, η οποία μετράται όταν η καρδιά συστέλλεται, σχετιζόταν με χαμηλότερες γνωστικές επιδόσεις. “Για την αρτηριακή πίεση, κάθε χιλιοστό πίεσης στις αρτηρίες σας μετράει, ακόμη και σε άτομα που δεν λαμβάνουν καμία θεραπεία. Όσο υψηλότερη είναι η πίεση, τόσο χειρότερα είναι τα πράγματα”, δήλωσε ο Husain.

Γράφοντας στο περιοδικό Nature Communications, οι ερευνητές περιγράφουν πώς η σύνδεση ήταν ισχυρότερη σε άτομα ηλικίας 44 έως 69 ετών, αλλά είχε μικρότερη επίδραση στους άνω των 70 ετών. Οι επιπτώσεις στις γνωστικές επιδόσεις είναι μικρές, καθώς η νοητική επεξεργασία επιβραδύνεται κατά κλάσματα του δευτερολέπτου, αλλά δεδομένου ότι χρειάζεται μόνο ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου για να περάσει μια πληροφορία από μια σύναψη στον εγκέφαλο, ακόμη και μικρές μειώσεις μπορούν να επηρεάσουν τη γνωστική λειτουργία.

Η βραχυπρόθεσμη μνήμη των εθελοντών εξετάστηκε με ένα διαδικτυακό παιχνίδι αντιστοίχισης ζευγαριών, ενώ η ταχύτητα της νοητικής τους επεξεργασίας καταγράφηκε με τη μέτρηση των χρόνων αντίδρασης. Και τα δύο πραγματοποιήθηκαν την ίδια ημέρα με τις εγκεφαλικές σαρώσεις.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο διαβήτης στη μέση της ζωής μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας αργότερα, αλλά τα τελευταία ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι καταστάσεις αυτές μπορούν να επηρεάσουν τον εγκέφαλο πριν αναπτυχθεί πιο σοβαρή γνωστική έκπτωση.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένας στους 10 ανθρώπους άνω των 40 ετών ζει με διαβήτη τύπου 2, ενώ ένας στους τέσσερις έχει υψηλή αρτηριακή πίεση, μια πάθηση που περιγράφεται ως “σιωπηλός δολοφόνος” επειδή αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά σπάνια προκαλεί συμπτώματα εκ των προτέρων.

Ο Husain πιστεύει ότι τα ευρήματα θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές συνέπειες για τη δημόσια υγεία. Οι γιατροί δεν αντιμετωπίζουν συχνά την ήπια αυξημένη αρτηριακή πίεση, αλλά η έρευνα υποδηλώνει ότι αυτό μπορεί να είναι μια χαμένη ευκαιρία.

“Μπορούμε να ανιχνεύσουμε ότι ακόμη και μικρές αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης έχουν αντίκτυπο στον εγκέφαλο αυτή τη στιγμή. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αν αυτό αφεθεί να συνεχιστεί χωρίς θεραπεία για δεκαετίες, μπορεί να έχει σωρευτικό αντίκτυπο στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου, καθιστώντας τον τελικά ευάλωτο στην άνοια”, δήλωσε.