Όσοι έχουν σταθεί τυχεροί και έχουν μεγαλώσει κοντά σε μία στοργική γιαγιά, σίγουρα θα έχουν κρατήσει, στο πέρασμα των χρόνων, τις καλύτερες και πιο ζεστές αναμνήσεις. Από τη μυρωδιά του φαγητού όταν κλείνει η πόρτα στο παραδοσιακό της σπίτι, μέχρι την έκταση των χεριών της όταν μας προσκαλεί να την αγγαλιάσουμε, τότε ένα πράγμα είναι σίγουρο: Ο δεσμός μεταξύ της γιαγιάς και του εγγονιού είναι στενός και ιδιαίτερος.

Οι γιαγιάδες μπορεί να νιώθουν πιο δεμένες συναισθηματικά με τα εγγόνια τους παρά με τα παιδιά τους, δείχνει για πρώτη φορά μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα. Η μελέτη βρήκε ότι ο εγκέφαλος των γιαγιάδων εκδηλώνει μεγαλύτερη συναισθηματική ενεργοποίηση και εμφανίζει πιο έντονα ίχνη ενσυναίσθησης, όταν αυτές βλέπουν φωτογραφίες των εγγονιών τους παρά των αγοριών ή των κοριτσιών τους.

Αυτό πιθανώς εξηγεί την εμπειρία που έχουν πολλά μεγάλα και παντρεμένα πια παιδιά με οικογένεια, τα οποία βλέπουν τους γονείς τους να νιώθουν μεγαλύτερη χαρά όταν έρχονται σε επαφή με τα εγγόνια τους παρά με τα ίδια τα παιδιά τους.

Η αντίδραση των γιαγιάδων στις φωτογραφίες των παιδιών και των εγγονιών τους

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ανθρωπολογίας Τζέημς Ρίλινγκ του Πανεπιστημίου Έμορι της Ατλάντα, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της βρετανικής Βασιλικής Εταιρείας επιστημών “Proceedings of Royal Society B”, σύμφωνα με τη «Guardian», μελέτησαν μέσω λειτουργικής μαγνητικής απεικόνισης (fMRI) τους εγκεφάλους 50 γυναικών που είχαν τουλάχιστον ένα εγγόνι ηλικίας τριών έως 12 ετών. Οι συμμετέχουσες κλήθηκαν να κοιτάζουν φωτογραφίες των παιδιών, των εγγονιών τους ή αγνώστων την ώρα που ο εγκέφαλος τους παρακολουθείτο.

Αυτό που πραγματικά ξεχώρισε, είναι η ενεργοποίηση περιοχών του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη συναισθηματική ενσυναίσθηση. Κάτι που δείχνει ότι οι γιαγιάδες είναι ‘καλωδιωμένες’ να νιώθουν αυτό που νιώθουν τα εγγόνια τους, όταν αλληλεπιδρούν μαζί τους. Αν το εγγόνι χαμογελάει, αυτές συμμερίζονται τη χαρά του παιδιού. Και αν το εγγόνι κλαίει, εκείνες νιώθουν τον πόνο και το άγχος του παιδιού

Συγκριτικά με μια προηγούμενη έρευνα του ίδιου ερευνητή στους εγκεφάλους πατέρων που κοιτούσαν φωτογραφίες των παιδιών τους, διαπιστώθηκε ότι η ενεργοποίηση στις νευρωνικές περιοχές επεξεργασίας των συναισθημάτων, καθώς επίσης σε αυτές της ανταμοιβής και των κινήτρων, ήταν πιο έντονη στις γιαγιάδες – κατά μέσο όρο – παρά στους πατέρες, αν και ορισμένοι μπαμπάδες είχαν εξίσου έντονη συναισθηματική εγκεφαλική δραστηριότητα.

Από την άλλη, όταν οι γιαγιάδες κοιτούσαν φωτογραφίες των ενηλίκων πλέον παιδιών τους (των γονέων των εγγονιών τους), ενεργοποιούνταν στον εγκέφαλο τους κάπως διαφορετικές περιοχές, που σχετίζονταν με τη νοητική και όχι τη συναισθηματική ενσυναίσθηση, δηλαδή φανέρωναν μεγαλύτερη τάση να κατανοήσουν το παιδί τους, παρά να το νιώσουν με άμεσο τρόπο συναισθηματικά.

Όπως διευκρίνισε ο Ρίλινγκ, “συναισθηματική ενσυναίσθηση υπάρχει όταν είσαι ικανός να νιώσεις αυτό που νιώθει ο άλλος, ενώ νοητική ενσυναίσθηση υπάρχει όταν κατανοείς σε γνωστικό επίπεδο αυτό που κάποιος άλλος νιώθει και γιατί”.