COVID-19: Γιατί οι γονείς διστάζουν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους;

Mε το τέταρτο κύμα της πανδημίας να βρίσκεται προ των πυλών, ο εμβολιασμός μοιάζει πλέον ως επιτακτική ανάγκη, παρά ως μια λογική διέξοδος για το τέλος της πανδημίας. Παρατηρείται μάλιστα το φαινόμενο της άρνησης σε μερίδα του πληθυσμού, καθώς όπως υποστηρίζει δεν πείθεται για την ασφάλεια ενός εμβολίου, το οποίο παρασκευάστηκε σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Στην αρχή, η διστακτικότητα όσον αφορά τα εμβόλια ήταν αρκετά σημαντική. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Kaiser Family Foundation τον Δεκέμβριο του 2020, μόνο το 34% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι σκοπεύει να εμβολιαστεί το συντομότερο δυνατό. Εκείνη την εποχή, το 39% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα περιμένει τις εξελίξεις προκειμένου να αποφασίσει, το 9% δήλωσε ότι θα κάνει το εμβόλιο μόνο αν χρειαστεί και το 15% δήλωσε «σίγουρα όχι». Ωστόσο, μέχρι τον Μάρτιο του 2021, τα ποσοστά διστακτικότητας είχαν μειωθεί σημαντικά. Σε αυτό το σημείο, το 32% ανέφερε ότι έχει κάνει ήδη την πρώτη δόση του εμβολίου, το 30% πως προτίθεται να το κάνει το συντομότερο δυνατό, ενώ μόνο το 30% απάντησε πως δεν πρόκειται να εμβολιαστεί.

Ο δυσανασχετισμός δεν αφορά, όμως, μόνο τους ενήλικους, αλλά πλέον και τα ανήλικα παιδιά τους, των οποίων η σειρά του εμβολιασμού έφτασε, καθώς μόλις πριν από λίγες μέρες η ιατρική κοινότητα έδωσε το «πράσινο» φως, ώστε να προχωρήσει η χορήγηση του εμβολίου σε παιδιά ηλικίας 12-17 ετών. 

Καθώς το εμβόλιο καθίσταται διαθέσιμο σε αυτές τις ηλικίες, ο δισταγμός των γονέων σχετικά με τον εμβολιασμό των παιδιών τους έχει αναδειχθεί ως πρόβλημα μείζωνος σημασίας, προκειμένου να επιτευχθεί η πολυπόθητη ανοσία. Ακόμη και οι γονείς που έχουν κάνει το εμβόλιο, διατηρούν σημαντικές επιφυλάξεις σχετικά με την ασφάλεια του εμβολίου για τα παιδιά.

Σε μια πρόσφατη έρευνα σε 1.258 γονείς, η πλειονότητα (53%) ανέφερε μεν ότι σκόπευε να εμβολιάσει τα παιδιά του κάποια στιγμή, αλλά μόνο το 26% δήλωσε ότι θα το έκανε αμέσως. Επιπλέον, το 1/3 των γονέων που συμμετείχαν στην έρευνα, δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να εμβολιάσει καθόλου τα παιδιά του. Αν και η ιατρική κοινότητα δεν μπορεί να πει με σιγουριά  τους λόγους που κρύβονται πίσω από αυτές τις ανησυχίες, υπάρχουν πιθανές θεωρίες σχετικά με την αποστροφή των γονέων να εμβολιάσουν τα παιδιά τους. 

Πιστεύουν λανθασμένα ότι η COVID-19 δεν αποτελεί απειλή για τα παιδιά

Ανεπίσημα, οι γονείς έχουν αναφέρει ότι αισθάνονται σίγουροι ότι μπορούν να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τον κορωνοϊο, τηρώντας μόνο τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης. Θεωρούν μάλιστα, πως αν τα παιδιά τους κάποια στιγμή κολλήσουν, δεν θα είναι κάτι σοβαρό. Ως εκ τούτου, θεωρούν πως οι μακροχρόνιες επιπλοκές που αφήνει «προίκα» ο κορωνοϊός μετά την ανάρρωση, αποτελεί ασφαλέστερη επιλογή από τις ενδεχόμενες επιπλοκές του εμβολίου.

Σαφώς, πρόκειται για μια επικίνδυνη και εσφαλμένη αντίληψη. Πράγματι, βάσει στατιστικών η ασθένεια δεν είναι τόσο επιθετική, όσο στους ενήλικες, ωστόσο πρέπει να αναλογιστεί ο γονέας πως κάθε παιδί αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση και εφόσον νοσήσει σοβαρά, υπάρχει η περίπτωση να νοσηλευτεί. Δεδομένου ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι το εμβόλιο είναι επικίνδυνο, οι γονείς θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι το να θέτουν τα παιδιά τους σε κίνδυνο είναι πολύ πιο επικίνδυνο. Επιπλέον, τα παιδιά μπορεί να είναι φορείς της νόσου και η αποτυχία εμβολιασμού τους μπορεί να οδηγήσει σε γενική αδυναμία επίτευξης ανοσίας.

Οι γονείς μπορεί επίσης να πιστεύουν παράλογα ότι, οι ανεπιθύμητες παρενέργειες από τα εμβόλια είναι πιθανότερο να εμφανιστούν στα παιδιά παρά στους ενήλικες. Οι περισσότεροι γονείς έχουν έρθει αντιμέτωποι με fake news σχετικά με τα εμβόλια, τα οποία υποστηρίζουν ότι προκαλούν αναπηρίες σε μικρά παιδιά. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι ο μύθος ότι το εμβόλιο mRNA προκαλεί αυτισμό. 

Επιπροσθέτως, αρκετοί θεωρούν ότι τα παιδιά τους είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, και ως εκ τούτου δεν προτίθενται να τα εμβολιάσουν, εάν δεν υπάρχουν επαρκή «αποδεικτικά στοιχεία», όπου θα πιστοποιούν την ασφάλεια των εμβολίων.Το κριτήριο των αποδεικτικών στοιχείων, είναι συνεπώς σημαντικότερο για τα παιδιά τους από ό,τι για τους ίδιους. Παρόλο που η επιθυμία προστασίας των παιδιών βασίζεται στο ένστικτό τους, η συγκεκριμένη γραμμή σκέψης βασίζεται κυρίως σε επιχειρήματα της ψευδοεπιστήμης και όχι των ενδείξεων που έχουμε ως τώρα. Στην πραγματικότητα, τα παιδιά δεν παρουσιάζουν περισσότερες παρενέργειες σε σχέση με τους ενήλικες, καθώς τα εμβόλια δοκιμάζονται διεξοδικά σε κάθε ηλικιακή ομάδα προτού εγκριθεί η χρήση τους.

Καθώς τα εμβόλια αρχίζουν να λαμβάνουν έγκριση για όλο και μικρότερες ηλικιακές ομάδες, είναι επιτακτική ανάγκη τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών και άλλοι τοπικοί και ομοσπονδιακοί οργανισμοί υγείας να κατανοήσουν σε βάθος τη φύση της διστακτικότητας των γονέων όσον αφορά τα εμβόλια και να επικοινωνήσουν όσο τον δυνατόν πιο αποτελεσματικά την ασφάλεια χορήγησης εμβολίων στις μικρές ηλικιακές ομάδες .